Dijkringen

Het rivierengebied telt negen dijkringen, gebieden die omsloten zijn door één doorlopende dijk. Bijzonder zijn de zeer kleine dijkringen van Heerewaarden, Alem en Bern. De dijkring Ooijpolder delen we met Duitsland. Als bij extreem hoogwater de Kromme Nol kering en de Wilhelminasluis de Afgedamde Maas afsluiten, dan vormen de gebieden Altena en Bommelerwaard één dijkring. Bijzonder is ook de Diefdijk, de ‘compartimenterende dijk’ tussen Gorinchem en Culemborg, die van oudsher Holland beschermt bij een Gelderse dijkdoorbraak. » dijkringen

De Diefdijk ligt grotendeels op het droge; gemaakt voor als een Betuwse dijk breekt of als de waterlinie een vijand moest weren.
Met de Kromme Nol kering (hier tijdens een oefensluiting) en de Wilhelminasluis kan het waterschap de Bommelerwaard en het Land van Altena tot één dijkring verenigen.

Coupures

Overal in het rivierengebied kruisen dijken en wegen elkaar. Op die plekken zijn speciale doorgangen in de dijk gebouwd, die we bij hoogwater dicht zetten: coupures. Soms zijn historische stadspoorten nog altijd coupures, zoals de Dalempoort in Gorinchem of de Waterpoort in Woudrichem. Bijzondere coupures zitten in de Diefdijk, waar de snelweg A2 de dijk kruist bij Everdingen, en op de Waalkade in Nijmegen. Het waterschap test elke coupure minstens eens in de vijf jaar.

Bij Everdingen kan de snelweg A2 worden afgesloten, zodat de Diefdijk water kan keren. Dit wordt regelmatig ’s nachts geoefend.
Aan de Waalkade in Nijmegen zijn veel coupures; in januari 2018 sloot de coupure Lage Markt voor hoogwater op de Waal.
De Dalempoort uit 1597 houdt nog altijd de vesting Gorinchem droog bij hoogwater op de Merwede.
De vestingwallen van Woudrichem zijn onderdeel van de dijkring Altena. Bij de Waterpoort kan een coupure dicht.

Dijkposten

Bij extreem hoogwater werkt onze dijkbewaking vanuit zes dijkposten, verspreid over alle dijkringen. Daar staat de uitrusting klaar, net als balken om coupures te sluiten en big bags en zandzakken. De dreiging kan vanaf de rivieren komen, maar ook vanuit zee. Daarom heeft de Alblasserwaard drie extra steunpunten. »dijkposten

Evacuaties 1995

Begin 1995 stond het water van de Rijn, Maas en Waal hoog tegen de rivierdijken, bij Lobith maximaal 16,68m +NAP. Toen onzeker werd of de dijken het zouden houden, moesten een kwart miljoen mensen evacueren. Uiteindelijk braken de dijken niet, wel volgde een grote dijkversterking. De dijken kunnen nu een waterstand aan van 18m +NAP bij Lobith en zijn veel sterker.

Laatste overstroming

De laatste overstroming in het rivierengebied was tijdens de Watersnoodramp van 1953, toen een stormvloed en springtij vanuit zee de dijken braken, onder meer in de Alblasserwaard en het Land van Altena. In de Tweede Wereldoorlog zetten de Duitsers de Betuwe en de Ooijpolder onder water, om de geallieerde opmars te stuiten. Langer geleden zijn de dijkdoorbraken in het Land van Maas en Waal en in de Bommelerwaard, door hoogwater en ijsdammen.

Altena: 1 februari 1953, Watersnoodramp; dijken in Hank en Werkendam zijn te laag, doorbraak Nieuwendijk. De Vissersdijk in Werkendam is niet hoog genoeg om de vloed te keren. Foto: hist. Vereniging Werkendam en De Werken.
Ooijpolder: 7 februari 1945, Duitse inundatie; explosies Erlecomse Dam, Kapitteldijk (Thornse Molen) en Querdamm. Alleen amfibische voertuigen kunnen de Ooij en de Duffelt nog in, zoals deze geallieerde militairen doen in Kranenburg, net over de grens. Foto: wiki commons
Betuwe: 2 december 1944, Duitse inundatie; explosie Drielse Dijk bij Elden (bij huidige hockeyclub). Het hoogwater stroomde met kracht door het gat dat de Duitsers in de Rijndijk bliezen. Foto: Royal Air Force
Land van Maas & Waal: 1 januari 1926, hoogwater Maas; doorbraak Maasdijk tussen Neder- en Overasselt. Balgoy wordt als één van de eerste dorpen getroffen. Bewoners zoeken een veilig heenkomen in de kerk. Foto: Rijksdienst Cultureel Erfgoed.
Bommelerwaard: 5 en 6 januari 1861, ijsdammen Waal; doorbraken Waaldijk bij Brakel en boven Zuilichem. IJs op de Waal breekt de dijken van de Bommelerwaard, have en goed gaan verloren. Rijksmuseum Amsterdam.